سیستم اعلام حریق چیست و چگونه کار می کند؟

سیستم اعلام حریق چیست و بهترین سیستم اعلام حریق کدام است؟ طراحی و نصب اعلام حریق چگونه است و قیمت آن چقدر است؟ سیستم های اعلام حریق مورد تاییدی آتشنشانی کدام ها هستند و چطور بهترین سیستم اعلام حریق را انتخاب و نصب کنیم. آموزش طراحی، نصب و راه اندازی و نقد و بررسی انواع سیستم اعلان حریق از نوع متعارف گرفته تا نوع آدرس پذیر و وایرلس، در این مقاله مورد بررسی قرار خواهد گرفت.

فهرست مطالب [مخفی]

• 1 سیستم اعلام حریق چیست؟

• 2 اعلان حریق یا اعلام حریق؟

• 3 تاریخچۀ سیستم اعلان حریق

• 4 استانداردهای اعلام حریق

  • 4.1 استاندارد NFPA72

    • 4.1.1 دوره آموزش استاندارد NFPA72

    • 4.1.2 آمادگی آزمون NFPA72

  • 4.2 استاندارد BS5839

  • 4.3 دوره تخصصی آموزش اعلام حریق

    • 4.3.1 دورۀ اعلام حریق

• 5 براورد آنلاین سیستم اعلام حریق

• 6 اجزای سیستم اعلان حریق

  • 6.1 کنترل پنل اعلام حریق

• 7 کاشف های اعلان حریق

  • 7.1 کاشف دودی

    • 7.1.1 کاشف دود نقطه ای

    • 7.1.2 کاشف دود خطی (بیم دتکتور)

    • 7.1.3 کاشف دود ویدئویی

    • 7.1.4 کاشف دود مکشی (دتکتور دود نمونه بردار هوا)

  • 7.2 آشکارساز شعله

    • 7.2.1 آشکارسازهای شعله، تاثیرگذار در مناقصات

    • 7.2.2 انواع آشکارسازهای شعله

      • 7.2.2.1 آشکارسازهای شعله ماورای بنفش

      • 7.2.2.2 آشکارساز شعله مادون قرمز (IR)

      • 7.2.2.3 دوربین های حرارتی مادون قرمز

      • 7.2.2.4 آشکارساز شعله ترکیبی UV/IR

      • 7.2.2.5 آشکارساز شعله ترکیبی IR/IR

      • 7.2.2.6 آشکارساز شعله ترکیبی IR3

      • 7.2.2.7 حسگرهای قابل مشاهده

      • 7.2.2.8 آشکارسازهای شعله ویدئویی

      • 7.2.2.9 آشکارساز شعله مادون قرمز IR4

  • 7.3 کاشف حرارتی

    • 7.3.1 اصول عملکرد کاشف های حرارتی

    • 7.3.2 کاشف حرارتی ثابت

    • 7.3.3 کاشف حرارتی نرخ افزایش

    • 7.3.4 دتکتور حرارتی خطی (دتکتور کابلی)

  • 7.4 دتکتور گاز

  • 7.5 شستی اعلام حریق

  • 7.6 آژیر اعلام حریق

• 8 معرفی برندهای سیستم اعلان حریق

  • 8.1 سیستم اعلان حریق ماویلی

• 9 تست سیستم اعلام حریق

  • 9.1 دورۀ آموزش تست و بازرسی اعلام حریق

    • 9.1.1 مباحثی که تدریس می‌شوند:

• 10 دوره های آموزشی

  • 10.1 تقویم دوره های آموزشی

  • 10.2 کارگاه عملی اعلام حریق متعارف

  • 10.3 کارگاه عملی اعلام حریق آدرس پذیر

    • 10.3.1 کارگاه عملی آدرس پذیر

  • 10.4 مراحل اخذ تاییدیه آتشنشانی

  • 10.5 دوره آمادگی آزمون آتش نشانی

  • 10.6 کتاب های اعلام حریق

    • 10.6.1 کتاب “مهندسی سیستم های اعلان حریق”

    • 10.6.2 این کتاب برای چه کسانی مفید است؟

    • 10.6.3 نظر برخی از برترین اساتید و مدیران صنعت ایمنی و حریق

• 11 مدیریت آلارم های کاذب اعلام حریق

سیستم اعلام حریق چیست؟

یک سیستم اعلام حریق مجموعه ای از تجهیزات اعلام حریق نظیر دتکتور دود، حرارت، شعله و گاز است که برای تشخیص علائم حریق و هشدار دادن از طریق آژیرها و فلاشرها استفاده می شود. طراحی، اجرا و استفاده درست از این سیستم، میتواند جلوی بسیاری از خطرات جانی و مالی را بگیرد. اما شاید برای شما جالب باشد دانستن این مطلب که با توجه به اهمیت بالای سیستم های اعلان حریق در پروژه های صنعتی و ساختمانی، اما متاسفانه بیش از 90درصد پروژه های سیستم های اعلان حریقی که در کشور کار می شوند، نهایت پس از چند ماه خاموش و بلا استفاده می شوند.

همچنین امروزه از سیستم های اعلام حریق به طور گسترده در ساختمان ها و اماکن مسکونی و صنعتی استفاده می شود تا خسارت های ناشی از حریق را به حداقل برسانند و همچنین برای اطلاع دادن به ساکنین ساختمان در مواقع بروز حریق از این سیستم ها استفاده می شود تا حدالامکان از تلفات جانی جلوگیری شود.

اعلان حریق یا اعلام حریق؟

معمولا در نامه نگاری های بین شرکتی دیده می شود که کارفرما سرتیتر موضوع نامه خود اعلام حریق ذکر کرده و در جواب از طرف پیمانکار و یا مشاور کلمه اعلام را دریافت می کند و یا بالعکس.

اعلان: در لغت به معنای آشکار کردن و ظاهر کردن (لغت نامه دهخدا)

اعلام: در لغت به معنای آگاه کردن یا هشدار دادن (لغت نامه دهخدا)

با توجه با اینکه در سیستم های اعلان حریق عمل آشکار کردن و ظاهر کردن (آگاه کردن) اتفاق می افتد، اصطلاح صحیح همان سیستم اعلان حریق می باشد.

برای تجهیزاتی مانند آشکارسازها، مرکز کنترل بهتر است از اصطلاح اعلان حریق استفاده نمود. (نظیر آشکارساز دود اعلان حریق، شستی اعلان حریق، کنترل پنل اعلان حریق و…)

برای تجهیزاتی مانند آژیر و فلاشرها می توان از اصطلاح اعلام حریق استفاده نمود. (نظیر آژیر اعلام حریق، فلاشر اعلام حریق و…)

به عنوان مثال در دستور العمل آتش نشانی تهران در خصوص سیستم های اعلان حریق، موضوع این دستور العمل، تحت عنوان “ضوابط ملاک عمل سیستمهای کشف و اعلام حریق” ارائه شده است و کاملا صحیح است و اگر قرار بود کلمۀ کشف از این عنوان حذف می شد، باید کلمۀ اعلام نیز به اعلان تغییر پیدا می کرد و عنوان کامل این دستور العمل به “ضوابط ملاک عمل سیستم های اعلان حریق” تغییر پیدا می کرد. اما چون کلمه کشف را بصورت مجزا در عنوان این دستور العمل ذکر کرده، بنابراین نمی توان ایرادی به این عنوان گرفت و صحیح می باشد.

همچنین در کتاب “مهندسی سیستم های اعلان حریق” نوشتۀ مهندس محمد موسی زاده نیز این موضوع در سرتاسر کتاب با دقت و ظرافت رعایت شده است.

تاریخچۀ سیستم اعلان حریق

از تاریخچه ثبت شده، انسان­ها دریافتند که واکنش سریع به حریق در کنترل آن مهم است. در چند قرن­ اخیر، زمانی که کسی متوجه آتش سوزی می­ شد، نگهبانان شیفت شب با استفاده از زنگ دستی به گروه­ ها یا ادارات آتش نشانی اعلام خطر می­کردند؛ یا خدمتکاران کلیسا زنگ­های کلیسا را به صدا در می آوردند؛ یا به وسیله سوت بخار کارخانه، به آتش نشانی خبر داده می­شد. متأسفانه این سیستم­ها خیلی دقیق نبودند و اغلب اداره آتش نشانی را به محل اشتباه راهنمایی می­کردند. اما با ظهور تلگراف که توسط ساموئل اف. بی. مورس اختراع شد، سیستم ­گزارش حریق به مأموران آتش نشانی دقیق تر و سریع تر شد.

در سال 1847، نیویورک اولین شهر ایالات متحده بود که ساخت سیستم اعلام حریق مورد نیاز را با ایجاد خط تلگراف، با نصب تیر در زمین … برای ارتباط اعلام حریق از شهرداری به ایستگاه­های آتش نشانی مختلف و با ساخت زنگ­های ناقوسی مختلف با استفاده از اختراع مذکور آغاز نمود. مهندس ارشد این شهر کورنلیوس اندرسون، وعده ساخت سیستم اعلام حریق پیشنهادی را در گزارش سالانه 1847 به طور خلاصه شرح داد. این سیستم تقریبا برای جلوگیری از وقوع تمامی اعلام­ های حریق اشتباه بود، و همزمان اعلام مربوط به حریق را در تمامی بخش­ های شهر با اطمینان و سرعت ارسال می­کرد؛ که این می توانست وسیله­ ای برای صرفه جویی سالانه در شهر تا مبلغی تقریباً برابر با هزینه نصب، تعمیر و نگهداری آن باشد.

در تاریخ 30 آوریل سال 1852، ظرف 24 ساعت که این سیستم­ ها در سرویس قرار داده شدند، یک آلارم هشدار برای حریق از خیابان کازوی منتقل شد.

در صورتی که علاقمند به مطالعه تاریخچه سیستم اعلام حریق هستید، می توانید از طریق این لینک و یا با تهیه کتاب مهندسی سیستم اعلان حریق، تاریخچه کامل سیستم های اعلان حریق را مطالعه نمایید.

استانداردهای اعلام حریق

استاندارد NFPA72

استاندارد آمریکایی NFPA72 یکی از به روزترین استانداردهای طراحی سیستم های اعلان حریق می باشد که هر سه سال به روز رسانی می شود. آخرین نسخه این استاندارد (نسخه 2019) به تازگی منتشر شده است که در این هفته نامه به صورت رایگان برای علاقمندان به طراحی این گونه سیستم ها برای دانلود قرار داده شده است.

در حال حاضر تنها ترجمه موجود از این استاندارد مربوط به آموزشکده حریق ایران می باشد که نسخۀ 2019 این استاندارد توسط مهندس محمد موسی زاده تحت عنوان کتاب “مهندسی سیستم های اعلان حریق” در 448 صفحه ترجمه و تدوین و چاپ شده است و جزو منابع اصلی آزمون های آتش نشانی تهران و سازمان نظام مهندسی تهران می باشد.

NFPA 72 - 2019 Edition

در کمتر از 5 ثانیه فرم زیر را پر کنید تا این استاندارد و بخشی از ترجمه فارسی آن را دانلود کنید

دانلود رایگان

استاندارد NFPA72 موارد زیر را پوشش می دهد:

کاربردها، نصب، جانمایی، عملکرد، بازرسی، تست و تعمیر و نگهداری سیستم های اعلان حریق، ایستگاه های نظارت بر سیستم های آلارم، سیستم های گزارش دهی هشدارهای اضطراری عمومی، تجهیزات هشدار حریق و سیستم های ارتباطی اضطراری (ECS) و تجهیزات آنها.

دوره آموزش استاندارد NFPA72

توضیحاتویدئوی معرفیسرفصل هاثبت نام

استاندارد آمریکایی سیستم های اعلان حریق (NFPA 72) یکی از برجسته ترین و به روزترین استانداردهای دنیا در زمینه سیستم های اعلان حریق می باشد که در بسیاری از کشورهای دنیا از جمله ایران در تمامی پروژه های صنعتی و ساختمانی مورد استفاده قرار می گیرد. اما متاسفانه در اکثر پروژه های کشور به دلیل عدم آشنایی کارفرمایان و پیمانکاران با این استاندارد شاهد نصب و اجرای ناقص و ناموفق انواع سیستم اعلان حریق می باشیم.

آشنایی کامل و جامع با این استاندارد و بهره گیری از آن کمک شایانی به انتخاب مناسب تجهیزات، نصب و اجرای کامل و بدون نقص سیستم مطابق استاندارد، ارائه راهکارهای ارزشمند در زمینه تعمیر و نگهداری سیستم اعلان حریق و نیز طراحی اصولی و پایه ای بر طبق استاندارد خواهد کرد.

ساختار و نحوه آموزش این دوره به گونه ای طرح ریزی شده است که حداکثر بهره وری توسط دانش پژوهان اخذ گردد.

با این دوره تسلط نسبی بر استاندارد NFPA72 پیدا خواهید کرد.

بعدیرویداد پیش رو

1اسفند 1403چهارشنبه

آمادگی آزمون NFPA72

جزئیات رویداد

• 81

  روز

• 21

  ساعت

• 53

  دقیقه

• 18

  ثانیه

استاندارد BS5839

استاندارد BS5839 یک استاندارد انگلیسی در خصوص طراحی و اجرای سیست های اعلان حریق است که آخرین نسخۀ آن در سال 2017 منتشر شده است. سادگی استفاده از این استاندارد باعث شده است که بیشتر پیمانکاران در پروژه های خود از این استاندارد استفاده کنند. همچنین لازم به ذکر است که نسخه 2013 این استاندارد توسط سازمان ملی استاندارد ایران، تحت عنوان استاندارد ملی اعلام حریق ترجمه فارسی و تدوین شده است.

دوره تخصصی آموزش اعلام حریق

توضیحاتویدئوی معرفیسرفصل هاثبت نام

شما پس از طی این دوره می‌توانید با اصول طراحی سیستم‌های اعلام حریق کاملاً آشنا خواهید شد و برای شروع طراحی سیستم اعلان حریق به‌صورت عملی می‌توانید در کارگاه دو روزه اتوکد اعلام حریق شرکت کنید. در دوره دو روزه اتوکد اعلام حریق خواهید آموخت که چگونه دانش طراحی خود را به‌صورت عملی بر روی طرح‌ها و نقشه‌های اتوکد پیاده‌سازی کنید و یک نقشه اعلام حریق را مطابق استاندارد پروژه‌ها طراحی کنید آن‌هم به‌گونه‌ای که هم استانداردهای ایران را رعایت و هم استانداردهای جهانی را در یک کلاس بالای جهانی در طراحی خود لحاظ کرده باشید.

با این دوره تسلط نسبی بر استاندارد BS5839 و قوانین آتش‌نشانی پیدا خواهید کرد.

بعدیرویداد پیش رو

4بهمن 1403پنجشنبه

دورۀ اعلام حریق

جزئیات رویداد

• 55

  روز

• 2

  ساعت

• 53

  دقیقه

• 18

  ثانیه

براورد آنلاین سیستم اعلام حریق

معمولا در شروع پروژه های سیستم های اعلان حریق، کارفرمایان نیاز دارند که یک براورد حدودی ای از سیستم اعلان حریق پروژه خود داشته باشند و اگر این پروژه حجم آن بزرگ باشد، مشمول صرف وقت و هزینه برای پیمانکاران است تا یک براورد حدودی برای آن پروژه بدست بیاورند. در اين نرم افزار آنلاين با وارد كردن مقادير اوليه نظير تعداد طبقات ساختمان، تعداد واحدها، زير بناي ساختمان، تعداد طبقات پاركينگ و… مي توانيد بصورت آنلاين محدوده قيمتي پروژه خود را برآورد نماييد. همچنين تعداد تجهيزات اعلان حريق مورد نياز نيز براي شما ليست خواهد شد. این نرم افزار آنلاین یکی از ضمائم کتاب مهندسی سیستم های اعلان حریق است که در این قسمت لینک استفاده رایگان از آن در سایت اختصاصی مربوط به این کتاب ارزشمند برای شما قرار داده شده است:

• براورد آنلاین و رایگان سیستم متعارف

• براورد آنلاین و رایگان سیستم آدرس پذیر

اجزای سیستم اعلان حریق

به طور کلی هر سیستم اعلام حریق از بخش های زیر تشکیل شده است:

• مرکز کنترل اعلام حریق: که وظیفه کنترل ورودی ها و خروجی ها را بر عهده دارد.

• تجهیزات ورودی: نظیر انواع دتکتورهای دود، حرارت، گاز، شعله، شستی اعلام حریق و…

• انواع تجهیزات هشداردهنده: نظیر آژیر اعلام حریق، فلاشر و…

• منبع تغذیه: که وظیفه تامین انرژی الکتریکی سیستم را در طول دوره فعالیتش بر عهده دارد.

• تجهیزات جانبی دیگری نیز نظیر انواع ماژول های ورودی و ماژول های خروجی که برای ارتباط سیستم اعلان حریق با سایر سیستم ها و تجهیزات به کار می روند.

کنترل پنل اعلام حریق

کنترل پنل اعلام حریق وظیفه پردازش مرکزی و پایش و کنترل سیستم را بر عهده دارد. کنترل پنل های سیستم های اعلان حریق را میتوان به طور کلی به 5 دستۀ زیر تقسیم کرد:

• کنترل پنل اعلام حریق متعارف

• کنترل پنل اعلام حریق آدرس پذیر: که میتواند از نوع معمولی و یا آنالوگ باشد.

• کنترل پنل اهای اطفای حریق: برای کنترل سیستم های اطفای حریق مورد استفاده قرار می گیرد که سیستم آشکارسازی آن میتواند از نوع متعارف و یا آدرس پذیر باشد.

• کنترل پنل اعلام حریق وایرلس (بیسیم)

• کنترل پنل های ترکیبی: که می تواند ترکیبی از قابلیتهای کنترل پنل های فوق الذکر باشد.

محل نصب دستگاه مرکز اعلام حریق باید کاملا روشن باشد ، بنابراین لازم است مکانی که در آن تابلو کنترل مرکزی نصب شده است مجهز به سیستم روشنایی اضطراری باشد.

کنترل پنل های اعلام حریق معمولا در اتاق های نگهبانی یا حراست، مرکز اطلاعات هتل ها و در پروژه های صنعتی یا تجاری بزرگ معمولا در اتاق کنترل و بطور کلی در جایی که معمولا افراد مسئول دائما در آنجا حضور دارند و دسترسی به پنل برای آنها به راحتی امکان پذیر باشد، نصب می شود.

تابلو های کنترل مرکزی باید در محل هایی نصب شوند که احتمال وقوع آتش سوزی در آنها کمتر است و در عین حال رفت و آمد پرسنل تعمی و نگهداری ساختمان در آنجا بیشتر است. به گونه ای که کارکنان حاضر در محل به محض فعال شدن سیستم اعلان حریق و آژیرهای مربوطه، خود را به ناحیۀ مورد نظر رسانده و اقدامات لازم را در خصوص اطفای حریق انجام دهند.

همچنین نقشه های پلان ساختمان و سیستم اعلام حریق در محل نصب مرکز اعلام حریق بایگانی و نگهداری شوند تا نیرو های آتش نشانی که از خارج ساختمان در محل حاضر می شوند با دسترسی به این نقشه ها و مستندات فنی، بتوانند عملیات امداد را بهتر و سریعتر راهبری کنند .

با توجه به تنوع برندها و مدل های مختلف تابلوهای کنترل مرکزی، اکیدا توصیه میشود که در زمان استفاده از کنترل پانل های اعلام حریق (در زمان طراحی، نصب و راه اندازی و سرویس های دوره های آن) حتما از کاتولوگ ها و دستورالعمل های ارائه شده توسط سازندۀ آن پیروی شود.

کاشف های اعلان حریق

دتکتورهای (آشکارسازهای) اعلان حریق در چندین نوع مختلف و برای کاربردهای متنوع طراحی شده اند:

کاشف دودی

کاشف های دودی (دتکتورهای دود) همانطور که از نامشان پیداست، برای کشف وجود دود در محیط مورد استفاده قرار می گیرد و دارای انواع مختلفی به شرح زیر است که در ادامه بصورت مفصل به آنها پرداخته خواهد شد:

• کاشف دود نقطه ای: نوع نوری و نوع یونیزاسیون

• کاشف دود خطی: نوع انعکاسی و نوع فرستنده و گیرنده بصورت مجزا

• کاشف دود کانال

• کاشف دود مکشی

• کاشف دود ویدیویی

کاشف دود ویدیویی

کاشف دود مکشی

کاشف دود کانال

کاشف دود خطی

کاشف دود نقطه ای

کاشف دود نقطه ای

کاشف های دود نقطه ای به دو دسته تقسیم می شوند:

1- کاشف دود با محفظه يوني (دتكتورهاي يونيزاسيون): اين دتكتور كه بر اساس يونيزه كردن ذرات دود توسط منبع راديو اكتيو كار مي كند دیگر منسوخ شده اند. مشكلات ناشي از امحاي اين دتكتورها و اثرات منفی زیست محیطی آنها، دليل از رده خارج شدن اين دتكتورها است.

تصویر یک دتکتور یونیزاسیون

نمای پشت دتکتور یونیزاسیون که بر روی آن آرم رادیو اکتیو درج شده

مخزن حاوی عنصر پرتوزای امریسیم که جهت استفاده در آشکارساز دود به کار می‌رود.

نمای داخلی یک دتکتور یونیزاسیون

این دتکتورها از نوعی ماده رادیواکتیو ضعیف به نام آمریسیوم (Americium 241) جهت یونیزه شدن هوای داخل محفظه دتکتور استفاده می کند. این دتکتورها دارای دو الکترود، یکی مثبت و دیگری منفی است که جهت تشخیص دود از از جریان الکتریکی ضعیفی بین این دو الکترود استفاده می شود. در صورت ورود دود به داخل محفظه ی دتکتور، ذرات دود به یونهای موجود در محفظه ناشی از یونیزه شدن هوا، می چسبند و موجب کاهش جریان الکتریکی بین دو الکترود می شوند و این تغییر جریان به عنوان وجود دود در محیط توسط کاشف شناسایی می شود. این دتکتورها از دو محفظه تشکیل گردیده که یکی از محفظه ها با هوای بیرون در ارتباط بوده و دیگری محفظه مرجع نامیده می شود.

در ویدئوی زیر نحوه عملکرد یک کاشف دود یونیزاسیون نشان داده شده است.

2- کاشف دود نوري (اپتيكال): اين دتكتور به ذرات بزرگ دود به سرعت پاسخ داده اما به ذرات كوچك و نامريي دود حساسيت كمتري دارد. اين دتكتور ذرات مريي دود كه توسط آتش توليد مي‌شوند را بر اساس خاصيت پراکندگی نور (Scattering) آشكار مي كنند. اين دتكتورها در درون خود شامل يك فرستنده و يك گيرنده هستند كه داراي محور نوري متفاوت مي‌باشند و در دو سوي يك محفظه قرار دارند و به عبارت ساده يكديگر را نمي بينند. در هنگام ورود دود به اين محفظه، نور به ذرات دود برخورد كرده و منعكس مي شود. انعكاس نور از روي ذرات دود به گيرنده رسيده و سيگنال الكتريكي متناسب با مقدار نور و يا مقدار دود ورودي ايجاد خواهد شد.

دتکتور دودی: دتکتور دودی توسط یک دیود مادون قرمز وجود دود در محیط را تشخیص میدهد و در زمان مناسب به کنترل پنل اعلام میکند

مساله جانمايي و فضاي تحت پوشش آشكارسازهاي دودي هميشه مورد بحث و سوال كارشناسان و طراحان سيستم اعلان حريق بوده است. مطابق استاندارد NFPA 72 فضاي تحت پوشش آشكارسازهاي دودي دايره اي به شعاع 6.43 متر است و مطابق استاندارد اروپايي BS5839 دايره اي به شعاي 7.5 مترفضاي تحت پوشش آشكارسازهاي دودي است.

جهت محاسبه دقیق فضای تح پوشش دتکتورهای دودی مطابق با استاندارد NFPA72 و استاندارد BS5839 می توانید از “نرم افزار محاسبه آنلاین فضای تحتت پوشش دتکتور دودی” استفاده کنید.

کاشف دود خطی (بیم دتکتور)

بیم دتکتور: از دو بخش فرستنده و گیرنده تشکیل شده است. بخش فرستنده اشعه مادون قرمز از خود ساطع میکند و بخش گیرنده آن را دریافت میکند. اگر میزان دود به حدی باشد که مانع رسیدن اشعه به گیرنده شود، بیم دتکتور به کنترل پانل اعلام خطر می کند.

کاشف های دود خطی (بیم دتکتورها) را می توان به دو دسته زیر تقسیم کرد:

• کاشف دود خطی انعکاسی (آینه ای)

• کاشف دود خطی نوع فرستنده و گیرنده بصورت مجزا

در شکل زیر انواع بیم دتکتورهای دود خطی از نوع انعکاسی از برندهای مختلف را مشاهده می کنید:

بیم دتکتور انعکاسی Fireray50/100

بیم دتکتور انعکاسی موتورایز برند فایربیم

بیم دتکتور انعکاسی برند SystemSensor

بیم دتکتور انعکاسی موتورایز برند فایرری

بیم دتکتور انعکاسی برند پولون آلفا

در شکل زیر انواع بیم دتکتورهای دود خطی از نوع فرستنده و گیرنده بصورت مجزا را از برندهای مختلف را مشاهده می کنید:

بیم دتکتور فرستنده و گیرنده برند هوچیکی

بیم دتکتور فرستنده و گیرنده برند بوش

بیم دتکتور فرستنده و گیرنده ضد انفجار برند فایرری

بیم دتکتور فرستنده و گیرنده OSID

بیم دتکتور فرستنده و گیرنده برند فایرری

آشکارسازهای دودی خطی و یا همان بیم دتکتورها در مواردی که بخواهیم فضای بزرگ و وسیعی مانند انبار، سالن یک کارخانه و یا سوله و … را تحت پوشش سیستم اعلام حریق قرار دهیم و نصب دتکتورهای معمولی مشکل و یا غیر اقتصادی باشند از این نوع دتکتورها استفاده می شود.

این نوع دتکتورها دارای یک قسمت فرستنده (TX) هستند که اشع ه­ای به سمت گیرنده (RX) می فرستد. این دو قسمت در دو سمت سالن نصب می شوند و هرگاه عاملی مانند دود بین این دو عنصر واقع شود و ارتباط اشعه را قطع کند باعث اعلام خطر می گردد. در بعضی از این نوع دتکتورها فرستنده و گیرنده روی یک قسمت وجود دارد و در قسمت روبرو یک انعکاس دهنده (Reflector) نصب می­ گردد. این دتکتورها می توانند فضایی به پهنای 15 متر و به طول 10 الی 100 متر را بسته به برند انتخابی تحت پوشش خود قرار دهند و ارتفاع نصب آن­ها تا 25 متر برای کاربردهای حفاظت از جان است. ولتاژ کار آن­ها معمولا 24 ولت DC است. هر چه فاصله­ ی بین گیرنده و فرستنده افزایش یابد جریان مصرفی نیز افزایش می یابد.

اصول شناخت این دتکتور (Beam) به­ خاطر جبران ناتوانی دتکتورهای نقطه­ ای می­ باشد. این نوع دتکتور به صورت شعاعی (Projector) عمل کرده و به دو نوع تقسیم می­ شوند، در نوع اول فرستنده و گیرنده از هم جدا هستند و در نوع دوم فرستنده و گیرنده بر روی یک قاب سوار و از یک رفلکتور برگشت شعاع نوری استفاده شده است. نوع معمول و مورد استفاده، نوع دوم می­باشد.

اصطلاحات پر کاربرد بیم دتکتورها
Beam Range:
فاصله­ی خطی بین فرستنده، گیرنده و رفلکتور
Detector Coverage:
سطح قابل پوشش (حفاظتی) که به وسیله­ی دتکتور محافظت می­شود. در این سطح حساسیت دتکتور در حد قابل قبول می­باشد.
Reflector:
(آینه) تجهیزی که سیگنال نور را برگشت داده تا به گیرنده برسد.
Sensitivity:
قابلیت تشخیص دود در مکان­های مختلف سطح حفاظتی. این حساسیت بیشتر بسته به غلظت، حجم و بزرگی ذرات دود می­باشد.
Stratification
(لایه بندی) لایه­ های دود که بستگی به درجه­ی حرارت حریق دارد. حریق­های داغ لایه­های بزرگ و حریق­های گرم لایه­های کوچک­تر دارند.
Transparence (Filters)
حساسیت یک دتکتور نسبت به دود که از داخل یک جعبه­ی شیشه­ای یا پلاستیکی شفاف سنجیده می­ شود.
این مورد بخشی از استاندارد تست می­باشد و جهت بررسی کاربرد این دتکتور در وضعیت جوی نامساعد و یا وجود موانع شفاف مثل شیشه در مقابل آن به کار می­رود.

عملکرد آشکارسازهای دودی خطی (اشعه ای)

دتکتور شامل یک گیرنده و فرستنده و یک رفلکتور می­ باشد. فرستنده­ طیف نوری در ردیف طیف مادون قرمز را به صورت متقارن به سمت رفلکتور می­فرستد. در رفلکتور نور رفلکت (منعکس) می­شود و در گیرنده این نور گرفته شده، درصد انتشار و درصد جذب نور مقایسه و وضعیت محیط بررسی می­گردد. در شروع کار دتکتور اولین مقدار جذب شده پس از تنظیم آینه و دتکتور را به عنوان مبنا قرار می­دهد. در صورتی­که در مراحل بعدی درصد نور جذب شده کمتر باشد (طبق تنظیم مثلا کمتر از 60%) این مرحله به عنوان وجود مانع تلقی شده و موجب ارسال آلارم می­ گردد.

تنظیمات: در تنظیمات نور ساتع شده از فرستنده 100% در نظر گرفته شده و درصد نور گرفته شده توسط گیرنده (مثلا 60%) که به عنوان مبنا یا Threshold است، مبنای کار قرار می­گیرد. 40% نور تلف شده به علت عدم تقارن در فرستنده، درصد کم گرد و خاک محیط، عدم انعکاس کامل توسط منعکس کننده و درصد کمی انعکاس توسط گیرنده و هم­چنین تغییر ماهیت نور در این فاصله به واسطه­ی عوامل محیطی می­باشد. قابل توجه است که امکان دارد تمامی طیف نوری فرستنده یکدست نبوده و در یک طول موج مشخصی نباشد. بنابراین امکان تغییر حالت یا عدم تبدیل آن به ولتاژ – جریان در گیرنده وجود دارد. این مسئله در فاصله­های بالاتر بهتر مشخص می­شود. با توجه به این­که در این نوع دتکتور، فاصله­ ی حرکتی طیف نور دو برابر فاصله­ی گیرنده و رفلکتور است ولی شعاع حفاظتی فقط از آینه تا فرستنده و گیرنده حساب می­ شود.

در هنگام کار، وجود ذرات گاز، دود، اجسام صلب و مایعات باعث عدم رسیدن شعاع کافی نور به گیرنده شده و آلارم درآن ظاهر می­شود. به خاطر کم کردن امکان اشتباه، این حالت بایستی حدود 5 ثانیه به صورت دائمی در دتکتور وجود داشته باشد تا آلارم ظاهر شود. اگر درصد نور رسیده به گیرنده را 100% در نظر بگیریم، می­توان حساسیت آن را بین 30% تا 90% تنظیم نمود. در بعضی از دتکتورها رنج حساسیت 30،50 و 70 می­باشد. در این نوع دتکتور، تغییرات کم نور از نظر شعاعی و حجمی و کیفیتی باعث ایجاد آلارم در گیرنده نمی­شود. در محاسبه­ی حساسیت، نسبت نور دریافت شده به نور سد شده مد نظر می­باشد.
استاندارد (BS 5445.Part 5)،(UL268) و (NFPA 72) اصول را در این دتکتور مشخص می­کند. این دتکتور مانند دتکتورهای نوری نقطه­ای نسبت به رنگ دود حساسیت داشته و دودهای سیاه رنگ(جاذب شعاع نوری) را سریع­تر کشف می­ کند.

تنظیم ضریب بهره Automatic Gain Control (AGN)
بعضی از عوامل محیطی مانند رطوبت و گرد و غبار ایجاد اشکال تدریجی در این نوع دتکتور می­کند. مثلا وجود گرد و غبار دائمی در محیط یا نشست آن بر روی آینه یا دتکتور و در حالت عادی بعد از مدتی آلارم­های رندم به وجود می­آورد. تعبیه­ی سیستم AGN در دتکتور باعث تغییر ضریب بهره یا حساسیت به مقدار کم می­ شود.
در این سیستم که از یک ریز پردازنده­ی الکترونیکی (میکروپروسسور) با نرم افزار خاص استفاده شده، اثر گرد و غبار و رطوبت بر روی دتکتور جبران می­ شود، یعنی درصد ضایعات اندازه­گیری و به صورت نرم افزاری جبران می­گردد. این درصد محدود و مطابق با Threshold می­باشد، بنابراین به مرور AGC کاهش بهره­ی دتکتور را جبران می­نماید. این مسئله تا آن­جا ادامه می­یابد که دتکتور یا آینه نیاز به تمیز کاری یا تعویض پیدا کند.

تجهیزات جانبی
وجود یک تجهیز جانبی می­ تواند جهت آدرس­ دهی برای دتکتور Beam این دتکتور Conventional را به یک دتکتور آدرس­پذیر (Addressable) تبدیل کند. هم­چنین می­توان آن را به یک سیستم فرمان از راه دور تبدیل نمود. علاوه بر آن وجود کیت پروسسور می­تواند برد و سطح حفاظت دتکتور را افزایش دهد، به طوری­که یک دتکتور می­تواند سطحی به اندازه­ی یک میدان فوتبال فوتبال را حفاظت کند. در این حالت فاصله­ی خطی 70 تا 100 متر جزء شعاع حفاظتی می ­شود.
تست داخلی، آژیر، کنترل از راه دور(Remote Control) و تنظیم حساسیت از راه دور جزء مزیت ­های سیستم می­ باشد. همانند دتکتورهای سقفی این نوع دتکتور نامناسب جهت محیط­ های خارجی (Outdoor) است. رطوربت، یخ­زدگی و باران از عوامل محیطی هستند که باعث عدم کارائی دتکتور Beam می­ شوند. وجود یخ در روی دتکتور، آینه و فاصله­ ی بین آن، کارائی دتکتور را کم و این تجهیز را ناکارامد می­ نماید.

کاشف دود ویدئویی

آشکار سازی دود با تکنولوژی قدیمی ، همانند آشکارسازهای دود خطی (Beam Detector) یا آشکارسازهای دود نقطه ای طبق تجربیات گذشته برای فضاهای با وسعت بالا و محیط باز با چالش های گوناگونی روبرو بوده اند.

در اینگونه فضاها به دلیل نوع چیدمان آشکارسازهای دود، مشکلاتی از قبیل ارتفاع بلند سقف ها و یا گاها جریان هوا سبب رقیق شدن دودی می شود که به آشکار ساز می رسد و این امر عملکرد آشکارساز را بسیار ضعیف می نماید.

که البته این تنها مشکل پیش رو نیست، بلکه تست و نگهداری دوره ای این تجهیزات نیز به سختی انجام می گیرد.

مسئله بسیار مهمی که در شیوه آشکارسازی دود در محیط های وسیع به روشهای سنتی وجود دارد این است که مدت زمان بسیار زیادی طول می کشد تا دود تشخیص داده شود و این امر حفاظت از اموال را در مقابل تهدید آتش سوزی در فضاهایی نظیر نیروگاه ها، انبارها، سالن های مختلف از جمله سالن های ورزشی، تونل ها و یا در محیط های بیرونی از قبیل انبارهای فضای باز، انبارهای الوار و یا باراندازها با مشکلات فراوانی مواجه می کند.

آشکارسازهای دود ویدئویی یا دوربین های آشکارسازی دود که به اختصار (VISD) گفته می شوند بسیاری از این مشکلات را بر طرف می کنند.

این نوع از آشکارسازها، دود را دقیقا در محل تولید آن یعنی در محلی که آتش پدید آمده است تشخیص می دهند و با این وجود نیازی به انتظار جهت بالا آمدن دود و یا حرارت برای تشخیص آتش ندارند.

دوربین آشکارسازی دود یک تکنولوژی مبتکرانه است که در آن از تکنولوژی دوربین های دیجیتال و نرم افزار پردازشگر استفاده شده است. این تکنولوژی بسیار قدرتمند و با سرعت عملکردی بالاست که می تواند بین شعله و دود در زمان تشخیص تمایز قائل شود. از همه مهمتر اینکه این دوربین می تواند عکسی در زمان واقعه جهت بازبینی لحظه ای فراهم کند که به اپراتور کمک می کند تا به سرعت محل وقوع آتش را تشخیص و عکس العمل مناسب را نشان دهد.

همانند سایر سیستم های حفاظتی، دوربین آشکار ساز دود رخداد پیش آمده را ضبط می کند تا بررسی های لازم جهت برنامه ریزی اقدامات پیشگیرانه صورت پذیرد.

چگونگی عملکرد دوربین های آشکارساز دود

تکنولوژی ساخت آن مشابه سایر دوربین های آنالیز کننده در صنعت سیستم های حفاظتی است. این نوع دوربین ها برای تشخیص شعله و یا دود طراحی شده اند که بهترین نشانه ها در زمان وقوع آتش می باشند. عکسی که با دوربین گرفته می شود به یک پروسسور ارسال شده که کار آن آنالیز تصاویر جهت تشخیص دود و یا شعله است و در زمانی که پروسسور دوربین، دود و یا شعله را تشخیص بدهد یک سیگنال به سیستم اعلان حریق ارسال می کند. دقیقا همانند سایر آشکارسازهای آتش.

در طول سالیانی که این تجهیز در سایت های مختلف نصب و مورد تست و بهره برداری قرار گرفته است نرم افزار داخلی آن بسیار تغییر کرده و دوربینهای نسل جدید بسیار قابل اطمینان تر شده اند که از آن جمله می توان به محدود شدن آلارم های کاذب و آشکارسازی واقعی آتش توسط این تجهیز اشاره نمود.

این نوع دوربین ها بهتر است در چه مکان هایی مورد استفاده قرار بگیرند :

· تاسیسات مشخص
· فضاهای بزرگ دارای سقف های بلند
· فضاهایی که در آنها تجهیزات و اموال با ارزش نگهداری می شود.
· جهت آشکار سازی آتش در فضاهای بیرونی

استفاده از دوربین های آشکار ساز برای آشکار سازی شعله

یکی از مشخصه های ویژه و بارز این نوع از آشکارسازها قابلیت تشخیص شعله در زمان وقوع حریق است. پروسسور این آشکارساز با تشخیص تغییرات روشنایی نور در پیکسل عکس های مختلف که توسط دوربین گرفته می شود در زمانی که میزان این تغییرات به اندازه یک شعله تشخیص داده شود آنرا به عنوان آلارم آتش به سیستم اعلان حریق ارسال می کند.

استفاده از دوربین های آشکار ساز برای آشکار سازی دود

در این مورد نیز همانند آشکارسازی که برای تشخیص شعله انجام می گیرد پیکسل به پیکسل عکس های گرفته شده آنالیز و با یکدیگر مقایسه می شود و در صورتیکه هرگونه فضای کدر که به دلیل وجود و حرکت دود در زمان مقایسه عکس ها نسبت به هم مشاهده شود یک سیگنال آلارم آتش به سیستم اعلان حریق ارسال می کند.

آشکار سازی فعال و پیش فعال

دوربین آشکار ساز دود جهت آشکار سازی نیازی به رسیدن شعله یا دود به داخل خود ندارد یعنی بصورت کاملا فعال همواره در جستجوی شعله و دود می باشد. در مقایسه با آشکار سازهای پیش فعال از قبیل آشکارساز دود نقطه ای

یا خطی، این نوع آشکار ساز سرعت پاسخدهی بسیار بالاتری دارد. آزمایشات صورت گرفته بر روی این نوع آشکار ساز نشان داده است که سرعت پاسخدهی آن همانند سایر آشکارسازهای فعال می باشد. در یک آزمایش ساده مشخص شد که سرعت پاسخدهی آن از آشکار ساز دود نمونه گیر هوا هم بالاتر بوده و واکنش سریعتری در تشخیص دود از خود نشان می دهد. همچنین از نظر سرعت تشخیص شعله آتش در زمان آتش سوزی سرعت واکنشی برابر با آشکارسازهای شعله نوع UV/IR دارد. که تمام این مزیت ها نشان دهنده ارزش این نوع آشکار سازها برای استفاده در محیط های باز و فضاهای وسیع می باشد.

کاشف دود مکشی (دتکتور دود نمونه بردار هوا)

چندین سال پیش آتش سوزی در مرکز داده بسیار مجهز و گرانقیمت یک ساختمان تاسیسات پزشکی در یکی از ایالتهای میانی ایالات متحده سبب شد تا این مجموعه تکنیک جدیدی در حفاظت در مقابل حریق را به کار بگیرد. مرکز داده شامل سه اتاق تجهیزات IT و یک اتاق عملیاتی شبکه بود. به دلیل بار محاسباتی بسیار بالا در شرایط بحرانی تصمیم گرفته شد تا از استراتژی بهتری جهت حفاظت در برابر حریق نسبت به نمونه های قبل استفاده شود، از اینرو نوع آشکار، از دودی نقطه ای به آشکار سازی دود بوسیله نمونه گیری از هوای محیط یا همان AIR SAMPLING SMOKE DETECTOR تغییر یافت. اولین نمونه از آشکار ساز نمونه گیر هوا جایگزین نوع نقطه ای در سقف اتاق عملیاتی شبکه شد و تنها چند هفته پس از راه اندازی، اولین اعلان که اتفاقا در حد بسیار پایینی از دود منتشر شده و از منبع بوجود آورنده آن بود توسط آشکار ساز اعلان شد. با آشکار سازی اولیه و عدم اطمینان به نتیجه آن سرویسکار تاسیسات به بهره بردار اعلان کرد تا از صحت عملکرد آشکار ساز مطمئن بشوند و در همین راستا به همراه مهندس تاسیسات تقریبا یک ساعت و نیم پس از وقوع اولین هشدار در اتاق عملیات جهت بررسی حضور یافتند . در زمان عیب یابی و بررسی سیستم ناگهان کسی پرسید : بوی دود نمی یاد؟

این پرسش سبب شد تا بررسی ها دقیقتر انجام بگیرد و در نتیجه آن مشخص شد در داخل یک کابینت الکتریکی در کف کاذب اتاق که شامل برد های الکترونیکی و رله های کنترلی بود گرم شدن بیش از حد یک برد الکترونیکی سبب انتشار دود در فضا و خاموش شدن بخشی از سیستم تهویه شده است.

نکته اینجاست که سیستم آشکار ساز دودی نمونه گیر هوای محیط، یک ساعت و نیم قبل از هر فردی در محیط متوجه حضور دود شده بود. و این خود گواهی بر قدرت عملکرد این نوع آشکار ساز نسبت به نمونه های دیگر است.

آشنایی با آشکارساز نمونه گیر هوا

آشکار ساز دود نمونه گیر هوای محیط که به اختصار ASSD گفته می شود یکی از پنج نوع آشکار سازهای ذکر شده در استاندارد NFPA جهت آشکارسازی دود می باشد.

چهار نوع دیگر آشکارسازهای دود عبارتند از : آشکارساز دود نقطه ای ، بیم دتکتور، دتکتور دود کانالی و دتکتور دود تصویری

آشکار سازهای دودی نمونه گیر هوا از سه بخش تشکیل شده اند: آشکارساز، که شامل فن مکنده هوا و محفظه آشکارسازی می شود، لوله های نمونه گیری هوا (که معمولا از نوع PVC و سایز 3/4هستند) و بخشهای نمونه گیری که همان سوراخهای روی لوله ها و شلنگهای نمونه گیری می باشند.

فن داخل آشکار ساز از طریق سوراخ های روی لوله ها هوای محیط را به داخل محفظه می کشد و در آنجا وجود دود و میزان آن را در هوا اندازه گیری می کند. هر یک از سوراخ هایی که بر روی لوله های نمونه گیری تعبیه شده اند از نظر استاندارد NFPA 72-2016 همانند یک دتکتور دود نقطه ای عمل می کنند، یعنی در واقع شعاع مجاز تحت پوشش این سوراخها همان شعاع آشکارساز نوع نقطه ای می باشد.

در زمانی که دود از محیط اندازه گیری می شود آشکار ساز نفرات حاضر را جهت جلوگیری از انتشار دود و آتش آگاه می سازد که غالبا برای آشکارسازی از این نوع، چندین مرحله پیش از آلارم در نظر گرفته می شود تا زمانی که میزان دود به حد اعلان به پنل مرکزی اعلان حریق برسد. به همین سبب این نوع از آشکارسازها به VERY EARLY WARNINIG FIRE DETECTION یا آشکارسازهای تشخیص حریق زود هنگام معروف شده اند.

مشخصه منحصر به فرد دیگر این نوع آشکار ساز توانایی تشخیص اجزای مختلف مانند گرد و غبار و دود در هوا می باشد. گرد و غبار و سایر اجزایی که به غیر از دود در هوای محیط وجود دارند توسط فیلترهای موجود در آشکار ساز فیلتر می شوند. مقداری از گرد و غبار هم که از فیلترها عبور می کند توسط سنسور داخلی آشکار ساز نسبت به دود قابل تمییز هستند و در واقع تنها دود وارد شده به محفظه آشکار ساز اندازه گیری می شود.

کاربرد آشکارسازهای دود نمونه گیر هوای محیط

این نوع آشکار سازها معمولا برای موارد زیر به کار برده می شوند :

1- در سقف اتاقهایی که شامل تجهیزات تکنولوژی اطلاعات یا ارتباطات هستند.

2- در مجاری برگشتی سیستم های تهویه، بکار گیری این تکنیک سبب می شود تا بسیاری از تاسیسات از تهدید انتشار حریق دور بمانند.

3- در ساختمان هایی که انواع دیگر آشکار سازی دود به طور مناسب عمل نمی کنند. انعطاف کاری بالای این نوع آشکار سازها اجازه می دهد تا بر بسیاری از چالش های محیط های با ریسک حریق بالا فایق آیند.

4- در اتاقهایی که انواع دیگر آشکار سازهای دود کار نمی کنند مانند اتاقهای عکسبرداری در بیمارستانها.

5- در انبارهای مواد منجمد و دیگر فضاهای سرد

6- اتاقهای با سقف های بسیار بلند مانند انبارها و حتی سالن های تولید و دیگر فضاهای صنعتی که نصب و نگهداری انواع دیگر آشکارسازها با مشکل روبرو می شود.

جانمایی آشکار ساز، انتخاب اندازه آشکارساز و سوراخهای نمونه گیری

در بیشتر کاربری ها یک آشکار ساز دود نمونه گیر در هر اتاق نصب می شود. سازندگان آشکارسازهای نمونه گیر معمولا این نوع آشکارسازها را در اندازه های مختلف و با در نظر گرفتن حجم اتاقهایی که باید در آنها نمونه گیری انجام پذیرد می سازند.

سازندگان، آشکارسازهایی با نرخ اندازه گیری متفاوت از فضاهایی با متراژ 90 متر مربع تا 2500 متر مربع داشته اما بیشتر آشکارسازها برای پوشش مقیاس فضایی 450،750 و 1850 متر مربع ساخته می شوند. این نکته باید به خاطر سپرده شود که معمولا متراژ فضایی که هر سوراخ روی لوله های نمونه گیری که در شرایط ایده ال نصب شده اند را پوشش می دهد تقریبا 80 متر مربع است.

محل نصب آشکار ساز هم باید در جای مناسبی برای نگهداری آسان آنها در نظر گرفته شود.

بازرسی،تست و نگهداری از آشکارسازهای نمونه گیر

بازرسی و تست این تجهیزات باید طبق استاندارد NFPA انجام گیرد. در هر حال این پروسه در دتکتور های سازندگان مختلف با توجه به موارد پیشنهادی ذکر شده در دستورالعمل های عملکردی تجهیزات فرق می کند.

بازرسی ها باید دو بار در سال صورت گرفته و فیلترهای داخلی آشکارسازها باید بازبینی و صحت آنها تایید شود. لوله های نمونه گیری هوا باید بازرسی شده تا درستی تجیزات نصب آنها تایید شود. همچنین کلیه سوراخها جهت اطمینان از باز بودن آنها بررسی شوند.

تست آشکارسازها باید یکبار در سال انجام بگیرد که دو تست را شامل می شود یکی تست مراحل آلارم آشکارساز و دیگری زمان واکنش آشکارساز . تست آلارم آشکارساز ها همانند تست آشکارسازهای دود نقطه ای می باشد که واکنش آشکارساز و قرار گرفتن آن در شرایط آلارم را زمانی که حجم دود کافی به سنسور آن می رسد را نشان می دهد. همچنین تست زمان واکنش تایید کننده زمان پاسخدهی نسبت به مصافتی است که دود از نقاط مختلف لوله های نمونه گیری هوا به سنسور می رسد که این زمان نباید هیچ تغییری با حالت اولیه آشکار ساز داشته باشد و در واقع سلامت لوله ها را مشخص می نماید.

نگهداری این تجهیزات هم شامل تمیزکاری قسمت های مختلف که FLASH کردن یا هواگیری شبکه لوله ها را شامل می شود و همچنین تعویض فیلتر های آشکار ساز در صورت نیاز را در بر می گیرد. آشکارسازهای نمونه گیر هوا زمان تعویض فیلتر را بوسیله نمایشگر خطای داخلی مشخص می نمایند که معمولا هر دو سال یکبار می باشد. (بنابه پیشنهاد سازنده)

داستان موفقیت ساختمان تاسیسات پزشکی

چرا مرکز داده تکنیک حفاظت در برابر حریق را به روز رسانی کرد؟

آشکارسازهای نمونه گیر هوا جدید نیستند و مرکز داده تنها در مورد تکنولوژی آنها برای چندین سال شنیده بود. آنها تصمیم گرفتند تا با نصب تعدادی از این نوع آشکار ساز در واقع عملکرد آنها را مورد بررسی قرار دهند و در واقع زمانی که آنها متوجه اولین هشدار شدند باورشان بر صحت عملکرد آشکار ساز نبود . در حالیکه آشکار ساز به درستی کار کرد و جلوی اتفاقات بعدی را گرفت. در واقع به دلیل حجم پایین دود تولیدی از گرم شدن تجهیز الکترونیکی آنها بوسیله هیچ یک از انواع آشکارسازها نمی توانستند متوجه این موضوع بشوند.

پس از این رویداد آنها تصمیم گرفتند تا این شیوه آشکار سازی را در تمام قسمتها جایگزین نمایند. در واقع توقعات آنها پس از انجام تست تغییر کرد و به این تکنولوژی باور پیدا کردند.

آشکارسازهای دودی نمونه گیر هوای محیط (ASSD) می توانند به عنوان یکی از بخشهای یک سیستم حفاظت در برابر حریق بسیار قدرتمند در مکانهایی که سرعت تشخیص از اهمیت بسیار بالایی برخورداراست به کار گرفته شوند.

آشکارساز شعله

نور توليد شده توسط شعله آتش داراي طيف هاي نوري مختلفي است؛ نظير باند طيف نوري ماوراء بنفش (UV)، باند طيف نوري Visible و يا همان بخشي از طيف نوري شعله كه براي ما انسانها قابل مشاهده است و باند وسيع IR يا مادون قرمز.

با توجه به محدوده وسيع طيف نوري توليد شده توسط شعله، آشكارسازهاي مختلف شعله بوجود آمده اند كه سنسور هر يك نسبت به طيف خاصي از نور حساس هستند.

آشکارساز شعله (دتکتور شعله) یک حسگر طراحی شده برای شناسایی و واکنش به وجود یک شعله یا آتش است. واکنش ها به یک شعله شناسایی شده بستگی به پیکره بندی سیستم طراحی شده دارد، اما می تواند شامل بصدا در آوردن زنگ خطر، غیرفعال کردن یک خط سوخت (مانند یک خط پروپان و یا گاز طبیعی)، و فعال کردن سیستم اطفای حریق باشد. هنگامی که در تاسیساتی مانند کوره های صنعتی استفاده می شوند، وظیفه آنها تایید این است که کوره به درستی روشن است؛ در این موارد هیچ گونه اقدام مستقیمی فراتر از آگاه ساختن اپراتور یا سیستم کنترل انجام نمی دهند. یک آشکارساز شعله بخاطر مکانیزم هایی که برای تشخیص شعله بکار می برد اغلب می تواند سریع تر و دقیق تر از آشکارساز دود یا حرارت واکنش نشان دهد.

آشکارسازهای شعله، تاثیرگذار در مناقصات

آشکارسازهای شعله که معمولا در بازار آن را با نام دتکتورهای شعله نیز می شناسند در برد و باخت بسیاری از مناقصات سیستم های اعلان حریق و یا F&G تاثیر مستقیم و بسزایی دارند. چرا که اینگونه دتکتورها، جزو گرانقیمت ترین دتکتورهای مورد استفاده در سیستم های اعلان حریق هستند. نوع معمولی و ساده این نوع آشکارسازها نظیر دتکتورهای شعله IR که دارای بدنه پلاستیکی (ضد انفجار نیستند)، دارای رنج قیمتی حدود 400 هزار تا یک میلیون و دویست هزار تومان بسته به برند آن است. و یا دتکتور های شعله نوع UV معمولی مورد کاربرد در پروژه های ساختمانی و غیر صنعتی دارای محدوده قیمتی 900 تا 1،5 میلیون تومان هستند. این در حالی است که محدوده قیمتی انواع صنعتی و ضد انفجار این نوع آشکارسازها بسته به نوع و برند مورد استفاده محدوده قیمتی 2 تا 50 میلیون تومان را می توانند داشته باشند. بدیهی است که شناسایی انواع این نوع آشکارسازها و انتخاب درست هر یک از انواع این آشکارسازهای شعله، تاثیر بسزایی در قیمت نهایی مناقصه خواهد داشت و بسیاری از پیمانکاران به دلیل عدم آشنایی و اطلاعات کافی در خصوص این نوع آشکارسازها به سادی مناقصات را از دست داده اند.

عواملی که معمولا در قیمت یک آشکارساز شعله تاثیر گذار است می توان به: نوع تکنولوژی آشکارسازی، برند سازنده، تاییدیه های آن آشکارساز، کشور سازنده، جنس بدنه آشکارساز (آلومینیوم یا فولاد ضد زنگ)، خروجی هایی که آشکارساز ارائه می دهد، پروتکل هایی که آشکارساز پشتیبانی می کند و سایر عوامل مشابه تاثیر قابل توجهی در قیمت یک آشکارساز شعله ای دارند.

به عنوان مثال دتکتور شعله با بدنه آلومینیومی معمولا بین 500 هزار تا یک میلیون تومان ارزانتر از آشکارساز شعله با بدنه فولاد ضد زنگ است. حال اگر تعداد مورد نیاز کارفرما 50 تا دتکتور شعله ای با بدنه آلومینیومی باشد، خودتان حساب کنید با پیشنهاد دادن آشکارساز شعله ای با بدنه از جنس فولاد ضد زنگ (Stainless Steel) چقدر از میدان مناقصه پرت خواهید شد.

برعکس این موضوع هم صادق است. اگر کارفرمای شما دتکتور شعله را با بدنه فولاد ضد زنگ نیاز داشته باشد و شما اشتباها پیشنهاد خود را دتکتور شعله با بدنه آلومینیومی ارائه کنید؛ و احیانا اگر در آن مناقصه برنده هم شوید، خواهشا خوشحال نشوید!! چون در اکثر اوقات کارفرما بی قید و شرط همان نوع بدنه فولاد ضد زنگ را مطابق اسناد مناقصه از شما طلب خواهد کرد! حال، اینبار ضرری که بابت برد این مناقصه کذایی باید متحمل شوید را محاسبه کنید.

بنابراین باید بسیار مراقب باشید که قبل از ارائه پیشنهاد مالی، ابتدا با انواع آشکارسازهای شعله آشنا باشید و کلیه مشخصات مورد نیاز کارفرما برای آشکارساز شعله در مناقصه اعلام حریق جاری خود را به دقت مطالعه کنید و سپس اقدام به انتخاب آشکارساز شعله مناسب و ارائه پیشنهاد نمایید.

انواع آشکارسازهای شعله

آشکارسازهای شعله ماورای بنفش

آشکارسازهای شعله ماورای بنفش (UV) از طریق تشخیص اشعه UV ساطع شده در لحظه احتراق عمل می کنند. اگرچه قادر به تشخیص آتش سوزی و انفجار در عرض 4-3 میلی ثانیه هستند، ولی معمولا یک تاخیر زمانی از 3-2 ثانیه ای اغلب در ساختار آنها توسط سازنده گنجانده می شود تا اعلام خطرهای کاذب که ممکن است بوسیله دیگر منابع UV مانند رعد و برق، جوشکاری با قوس الکتریکی، تابش اشعه، و نور خورشید تحریک شود را به حداقل برساند. آشکارسازهای UV معمولا با طول موج های کوتاهتر از 300 نانومتر کار می کنند. وجود آلاینده های چرب (نظیر گریس و روغن) بر روی شیشه این آشکارسازها، باعث ایجاد ضعف در عملکرد این نوع دتکتورهای شعله می شود.

آشکارساز شعله آرایه IR نزدیک

آشکارسازهای شعله آرایه ای مادون قرمز(IR) نزدیک، که با نام آشکارسازهای شعله بصری نیز شناخته شده هستند، از فن آوری تشخیص شعله برای اعلام آتش سوزی از طریق تجزیه و تحلیل اشعه مادون قرمز نزدیک با استفاده از یک سنسور CCD استفاده می کنند.

آشکارساز شعله مادون قرمز (IR)

آشکارسازهای شعله مادون قرمز (IR) تشعشعات ساطع شده باند طیفی مادون قرمز ناشی از گازهای داغ را نظارت و اعلام می کند. این آشکارسازها شعله را با استفاده از یک دوربین تصویربرداری حرارتی (TIC) حس می کنند. آلارم های کاذب (اعلام خطرهای کاذب) ممکن است بوسیله دیگر سطوح داغ و اشعه حرارتی پس زمینه در ناحیه ایجاد شود. آب روی لنزهای آشکارساز و همچنین هنگامی که در معرض نور مستقیم خورشید قرار بگیرد، تا حد زیادی دقت و صحت آشکارساز را کاهش می دهد. یک آشکارساز شعله تک فرکانس IR معمولا به طول موج های حدود 4.4 میکرومتر حساس است، که یک اوج ویژه طیفی دی اکسید کربن داغ است که در یک آتش سوزی تولید می شود. زمان واکنش معمول یک آشکارساز مادون قرمز 3 تا 5 ثانیه است.

دوربین های حرارتی مادون قرمز

دوربین های مادون قرمز MWIR را می توان برای شناسایی گرما بکار برد و با الگوریتم های خاص می توانند نقاط داغ در یک صحنه و همچنین شعله های آتش را برای مقاصد تشخیص و همچنین پیشگیری از شروع آتش سوزی و خطرات آتش سوزی استفاده نمود. این دوربین ها را می توان در تاریکی کامل بکار برد و هم در محیط داخل ساختمان و هم خارج ساختمان نیز می توان آنها را بکار برد.

آشکارساز شعله ترکیبی UV/IR

این آشکارسازها به هر دو طول موج اشعه ماوراء بنفش و مادون قرمز حساس هستند، و شعله را از طریق مقایسه سیگنال آستانه هر دو محدوده شناسایی می کنند. این کار کمک می کند تا آلارم های کاذب به حداقل برسد.

آشکارساز شعله ترکیبی IR/IR

آشکارسازهای شعله دوگانه مادون قرمز ( IR/ IR) (که معمولا به آنها دتکتورهای شعله IR2 نیز می گویند)، سیگنال آستانه در دو محدوده مادون قرمز را مقایسه می کنند. اغلب یکی از حسگرها در نقطه نشر دی اکسید کربن (CO2) 4.4 میکرومتر است، در حالی که سنسور دیگر در فرکانس باند کناری می باشد. آشکارسازی اشعه های ساطع شده از گازهای داغ CO2 برای سوخت های هیدروکربنی مناسب است.

آشکارساز شعله ترکیبی IR3

آشکارسازهای شعله مادون قرمز سه گانه سه باند طول موج خاص درون ناحیه طیفی مادون قرمز و نسبت آنها با یکدیگر را مقایسه می کنند. در این آشکارساز یکی از سنسورهای مادون قرمز در محدوده باند اصلی 4.4 میکرومتر است در حالی که حسگرهای دیگر در طول موج های مرجع بالا و پایین 4.4 هستند. این ویژگی به آشکارساز اجازه می دهد تا منابع مادون قرمز غیر شعله و شعله های واقعی که CO2 گرم در فرایند احتراق منتشر می کنند را از هم تشخیص دهد. در نتیجه، محدوده تشخیص و ایمنی در برابر آلارم کاذب بطور چشمگیری افزایش می یابد. آشکارسازهای IR3 می توانند یک آتش سوزی با بنزین به حجم 1/0 مترمربع (یک فوت مربع) را تا فاصله 65 متر (215 فوت) و در کمتر از 5 ثانیه تشخیص دهند. آشکارسازهای IR سه گانه، مانند دیگر انواع آشکارسازهای مادون قرمز، مستعد اعلام خطر کاذب بوسیله لایه آب روی پنجره آشکارساز هستند.

اکثر آشکارسازهای مادون قرمز برای دوری از اشعه مادون قرمز ثابت پس زمینه که در همه محیط ها وجود دارد طراحی می شوند. در عوض برای شناسایی ناگهانی تغییر و یا افزایش منابع تابش طراحی می شوند. آشکارسازهای IR و UV /IR هنگام قرار گرفتن در معرض الگوهای تغییر اشعه مادون قرمز غیر شعله، بیشتر مستعد اعلام خطر کاذب هستند، در حالی که آشکارسازهای شعله ترکیبی IR3 تا حدودی کمتر حساس هستند، اما ایمنی بیشتر در مقابل اعلام خطر کاذب دارند.

حسگرهای قابل مشاهده

در برخی از آشکارسازها، یک حسگر برای اشعه (نور) مرئی به منظور تشخیص بهتر در مقابل آلارم کاذب و یا برای بهبود دامنه تشخیص به طراحی افزوده می شود.

آشکارسازهای شعله ویدئویی

می توان دوربین مدار بسته یا یک دوربین وبکم برای تشخیص تصویری شعله (طول موج های بین 4/0 تا 7/0 میکرومتر) بکار برد. دود یا مه ممکن است دامنه موثر این نوع دتکتور شعله را محدود کند، چرا که آنها تنها در طیف مرئی عمل می کنند.

آشکارساز شعله مادون قرمز IR4

از این نوع آشکارساز برای شناسایی شعله ناشی از گاز هیدروژن که معمولا به رنگ آبی می سوزد استفاده می شود.

انواع دیگر دتکتورهای شعله

تشخیص شعله جریان یونیزاسیون

یونیزاسیون شدید در بدنه یک شعله را می توان با استفاده از یک جریان هنگام بکار بردن یک ولتاژ توسط پدیده های یکسو کنندگی شعله اندازه گیری کرد. این جریان را می توان جهت بررسی وجود و کیفیت شعله بکار برد. چنین آشکارسازهایی در فرآیندهای صنعتی کوره های گازی بزرگ استفاده می شود و به سیستم کنترل شعله متصل هستند. معمولا هم به عنوان کنترل کننده کیفیت شعله عمل می کنند و هم نارسایی شعله را تشخیص می دهند.

این نوع حسگرها در برخی از انواع مختلف اجاق گازهای خانگی نیز رایج است.

تشخیص شعله ترموکوپل

ترموکوپل ها به طور گسترده برای کنترل وجود شعله در سیستم های گرمایشی احتراق و اجاق های گاز استفاده می شود. استفاده رایج در این تجهیزات برای قطع تامین سوخت در صورت نارسایی شعله به منظور جلوگیری از تراکم سوخت سوزانده نشده است. این حسگرها گرما را اندازه گیری می کنند و بنابراین معمولا برای تعیین عدم وجود شعله بکار می روند. می توان برای بررسی وجود یک شعله پیلوت نیز از آن استفاده کرد.

کاربردهای دتکتورهای شعله

آشکارسازهای شعله معمولا در فضاهایی استفاده می شوند که مایعات و گازهای قابل اشتعال وجود دارند، نظیر انبارهای و سالن های رنگ، ایستگاه های پمپ گاز و بنزین، ایستگاه های هیدروژن، مخازن مایعات قابل اشتعال، ایستگاه های تقویت و یا تضعیف فشار گاز و…

برد آشكارسازهاي شعله

در كاتالوگ سازندگان معمولا برد آشكارساز را به توجه به حجم حريق بيان مي كنند. به عنوان مثال آشكارساز شعله فلان برند، شعله اي به ابعاد 10 در 10 سانتي متر را در فاصله 7 متري مي تواند تشخيص دهد. اگر حريق در فاصله دورتري اتفاق بيافتد، نياز است كه ابعاد شعله بزرگتري بوجود بيايد تا اين آشكارساز بتواند آن را تشخيص دهد. بعنوان مثال براي همين آشكارساز، اگر فاصله دو برابر شود، نياز است كه ابعاد شعله چهار برابر (40 در 40 سانتي متر) شود تا توسط اين آشكارساز تشخيص داده شود.

فضاي تحت پوشش آشكارسازهاي شعله

زادويه ديد آشكارسازهاي شعله همانند شكل مقابل بصورت مخروط مانند است. نظير نوري كه توسط يك چراغ مطالعه مخروطي منتشر مي شود زاويه ديد اينگونه آشكارسازها هم به همين صورت است.

نكاتي كه در رابطه با زاويه ديد اينگونه آشكارسازها مي بايست در نظر داشت:

• معمولا زاويه ديد افقي و عمودي آشكارسازهاي شعله بسته به برند و مدل آن متفاوت است و مي بايست به كاتالوگ سازنده آن مراجعه نمود.

• برد آشكارسازهاي مختلف نيز متفاوت است و مي بايست به كاتالوگ سازنده آن مراجعه نمود.

• در خصوص جانمايي اين نوع آشكارسازها مي بايست با در نظر گرفتن زاويه ديد و برد آن، طوري جانمايي را انجام داد كه فضاي مورد نظر ما را تحت پوشش خود قرار دهد و در صورت نياز از تعداد آشكارسازها بيشتري استفاده نماييم.

• بايد در نظر داشت كه در اين نوع آشكارسازها، شعله مي بايست در معرض ديد مستقيم آشكارساز قرار داشته باشد تا مورد تشخيص واقع شود. به عنوان مثال همانگونه كه در شكل مقابل مشخص است، در صورتي كه مانعي سر راه اين نوع آشكارساز وجود داشته باشد، اگر حريق پشت مانع بوجود بيايد، شعله آن براي آشكارساز قابل رويت نخواهد بود و نياز است آشكارساز ديگري نيز در سمت ديگر، براي فضاي كور در نظر گرفته شود.

کاشف حرارتی

اصول عملکرد کاشف های حرارتی

یکی از روشهای آشکارسازی آتش استفاده ار آشکارسازهای حرارتی می باشد که در واقع عملکرد آنها بر اساس تشخیص حرارتی است که در زمان آتش سوزی توسط آتش تولید می شود. پیشینه استفاده از آنها به بیش از 30 سال گذشته باز می گرد.

تحقیق و توسعه در زمینه سیستم های اعلان حریق، تکنولوژی های آشکارسازی و در راستای آن تکنولوژی های جدید را به خوبی بهبود بخشیده است. علیرغم این موضوع که کمتر به راه های مقابله با آلارم های کاذب پرداخته شده است.

پیش از هر چیز بهتر است که ببینیم در واقع ماهیت آتش چیست، آتش که با عنوان عمل سوختن هم شناخته می شود در واقع مراحل واکنش شیمیایی گرمازایی است که بین یک ماده سوختنی به همراه اکسید شدن آن در اثر حضور عامل سوزاننده اتفاق می افتد، گرما، دود و تشعشعات الکترمغناطیسی (نور یا شعله) اثرات این واکنش هستند. شکل زیر این واکنش را بهتر تشریح می کند.

تشخیص این مسئله بسیار مهم است که دود ترکيب کلوئيدى ذرات بسيار ريز مايع يا جامد در گاز و در واقع مخلوط ذرات معلق در هواست که در زمان سوختن، مجموعه ای از گاز و ذرات مایع و جامد را تشکیل می دهد.

این موضوع از این رو بسیار حائز اهمیت است که چهار تکنولوژی موجود جهت آشکارسازی آتش (آشکارسازی دود، حرارت، شعله و آشکارسازی ترکیبی) برای شناسایی سه خصیصه مشهود تولید شده به وسیله آتش یعنی دود، نور و حرارت می باشند.

آشکارسازهای حرارتی

دو شیوه مرسوم برای آشکارسازی آتش بوسیله حرارت تولید شده توسط آن وجود دارد :

1- آشکارسازهای حرارتی با آشکار سازی در دمای ثابت : در زمان وقوع آتش با افزایش دمای محیط به محض اینکه حرارت در کنار حسگر آشکارساز به دمای مشخصی برسد این نوع آشکار ساز عمل می نماید. به این نوع، آشکارساز حرارتی دمای ثابت گفته می شود.

2- آشکار ساز حرارتی با نرخ تغییرات دما: در صورتی که دمای محیط در زمان مشخصی بیش از حد معمول افزایش پیدا کند آشکارساز عمل می نماید.

در طول سالیان گذشته پیوسته تکنولوژی آشکار سازی حرارت پیشرفت های قابل ملاحظه ای داشته است. تکنولوژی ساخت این نوع آشکارسازها به چهار گونه تقسیم می شوند :

1- آشکار سازهای حرارتی نوع الکترومکانیکی

همانگونه که نام آن مشخص می کند در این نوع ترکیب، حرکت مکانیکی در اثر گرما و بوجود آمدن جریان الکتریکی باعث عمل کردن آشکارساز می شود. چهار نوع بنیادی از آشکار ساز حرارتی دمای ثابت الکترو مکانیکی وجود دارد :

1- در نوع اول یک ترموستات شامل یک نوار بی متال که یک سمت آن ثابت و طرف دیگر آزادانه حرکت می کند وجود داشته که در اثر افزایش دما طرف آزاد بی متال حرکت کرده و با یک رسانای الکتریسته برخورد می کند. در واقع حرکت قسمت متحرک بی متال و اتصال آن با رسانا یک مدار الکتریکی را بوجود می آورد که سبب ایجاد آلارم می شود.

2- در نوع دوم که بیشترین نوع آشکارساز نوع دما ثابت است؛ حسگر یک المان ذوب شونده (از جنس آلیاژی که در دمای خاص و مورد نظر ذوب می شود) است. این نوع در سال های 1970 تا 2000 ابداع شد. آلیاژ ذوب شونده ترکیبی از دو یا چند فلز می باشد که دمای ذوب مشخص و پایینتر از دمای خاص مورد نظر دارند. زمانی که دمای محیط تا دمای ذوب آلیاژ افزایش پیدا می کند آلیاژ همانند لحیم از حالت جامد به مایع تغییر شکل داده و سبب می شود تا فشار پشت آن آزاد و یک مدار الکتریکی شکل بگیرد و باعث تولید آلارم شود.

3- نوع سوم در سیستم های بسیار قدیمی بکار گرفته می شد که شامل یک سیم حساس به دما بین دو نقطه رسانا بود . آشکارساز شامل یک سیم حساس به دماست که یک سمت آن ثابت بوده و طرف دیگر آن روی یک چرخ قرقره کوچک قرار دارد. در انتهای سیم یک وزنه کوچک جهت تنظیم میزان کشش سیم قرار می گیرد. زمانی که دما افزایش پیدا می کند سیم افزایش طول داده و وزنه پایین می آید. این سیستم طوری کالیبره می شود که در دمای خاص که سیم به میزان کشش خاصی رسیده است، برخورد وزنه با یک رسانا یک مدار الکتریکی را ساخته و اعلان آلارم می نماید. این نوع از آشکارسازها دیگر تولید نمی شوند.

4- در نوع چهارم آشکارسازهای حرارتی الکترومکانیکی دما ثابت، آشکار ساز بصورت بسط داده شده است که به عنوان آشکارساز خطی حرارتی شناخته می شود که در بر گیرنده دو رشته رسانا به هم تابیده است که با روکش پلاستیکی مخصوص نارسانا از یکدیگر مجزا شده اند و بر روی مجموع آنها یک روکش وجود دارد. زمانی که دما در کنار این رشته ها تا درجه حرارت خاصی بالا می رود روکش پلاستیکی مخصوص آب شده و باعث اتصال کوتاه شدن دو رشته رسانا می شود که این امر با تشکیل یک مدار الکتریکی به سیستم مرکزی اعلان آلارم می نماید.

2- آشکارساز حرارتی نوع اپتو مکانیکی (نوری مکانیکی)

این نوع از آشکارسازها در واقع نوع بسیار پیشرفته آشکارسازهای الکترومکانیکی هستند . این آشکار ساز شامل یک یا چند کابل فیبر نوری می باشد که به وسیله روکش نارسانا حساس به دما از یکدیگر مجزا شده اند و با یک روکش بیرونی محافظت می شوند. نور متمرکز شده دائما در حال عبور از داخل فیبرها می باشد. زمانیکه دمای رو به افزایش در درجه حرارت خاصی روکش نارسانا را ذوب می کند درجه تابش نور داخل فیبر تغییر کرده و یا پیوستگی آن از بین می رود، این تغییر که بوسیله تجهیز مخصوص فیبر نوری در حال مانیتور شدن است به عنوان آلارم به سیستم مرکزی اعلان حریق گزارش دهی می کند.

3- آشکارسازی حرارتی نوع الکترو پنوماتیکی

آشکارسازی الکترو پنوماتیکی با نرخ تغییرات دما برای اولین بار در سال 1941 برای ساخت آشکارسازهای حرارتی بکار گرفته شد. آشکارساز حرارتی الکتروپنوماتیکی در بر گیرنده محفظه مجرایی کنترل شده است و شامل یک دیافراگم می باشد که با تغییرات فشار بر مبنای نرخ تغییرات دمای محیط حرکت می کند. زمانی که دمای محیط سریعتر از نرخ کالیبره شده (که مجرای تخلیه برای آن نرخ طراحی شده است ) تغییر می کند دیافراگم به مقدار کافی حرکت کرده تا یک مدار الکتریکی ایجاد کند و آلارم آتش را بوجود بیاورد. مزیت اصلی این نوع آشکارساز این است که تنها به دمای ثابتی محدود نشده و در یک بازه دمایی کار می کند.

4- آشکارساز حرارتی الکترونیکی (ترمیستور)

رایجترین نوع آشکارساز در کشور استرالیا ترمیستورها هستند که مجهز به یک تجهیز الکترونیکی یا ترمیستور به عنوان المان حساس به حرارت می باشند. ترمیستور نوعی مقاومت است که مقاومت داخلی آن با دما تغییر می کند. این نوع آشکارسازها هم به عنوان آشکارساز دمای ثابت و هم حساس به نرخ تغییرات دما عمل می کنند که چگونگی این امر بستگی به نوع طراحی آن دارد. این نوع آشکارساز می تواند شامل ویژگی هایی خاص جهت کاهش آلارم های کاذب باشد.

کاشف حرارتی ثابت

در این نوع دتکتور حرارتی، در صورت افزایش دما از میزان از پیش تعیین شده، به کنترل پنل اعلام خطر میکند.

کاشف حرارتی نرخ افزایش

این نوع دتکتور به تغییرات ناگهانی دما حساس میباشد و در صورت تغییر ناگهانی دما به کنترل پنل اعلام میکند.

دتکتور حرارتی خطی (دتکتور کابلی)

این نوع دتکتور همانطور که از نامش پیداست از یک کابل دو رشته تشکیل شده است، این کابل به حرارت حساس است و در صورت عبور دما از میزان از پیش تعیین شده، بین دو رشته کابل اتصال برقرار میشود و کنترل پنل متوجه ایجاد خطر میشود. موارد کاربرد کابل های حرارتی در داکتها و رکها میباشد.

دتکتور گاز

دتکتور گاز: دتکتور گاز برای تشخیص وجود گازهای خطرناک در محیط طراحی شده است. در صورتیکه میزان گاز موجود در هوا از میزان پیش فرض تعیین شده برای دستگاه بالاتر رود، هشدار دهنده نشت گاز به کنترل پنل اعلام خطر میکند.

دتکتور شعله: این دتکتور دارای سنسور مادون قرمز یا ماورا بنفش است و اشعه تابیده شده از شعله را تشخیص میدهد. این دتکتور در مکانهایی که مواد بسیار مشتعل شونده وجود دارند، مانند کارخانه رنگ استفاده میشود.

شستی اعلام حریق

شستی اعلام حریق، برای راه اندازی خودکار سیستم اعلام حریق در زمان مشاهده آتش سوزی به کار میرود و در رنگهای مختلف و برای کاربردهای متفاوت در سیستم اطفا حریق نیز تولید می شود.

آژیر اعلام حریق

آژیر اعلام حریق ایجاد هشدار شنیداری و دیداری در زمان ایجاد خطر را بر عهده دارد. انواع آژیر ساده، آژیر فلاشر، آژیر سخنگو و انواع زنگهای اعلام خطر و بلندگوهای اعلام خطر برای محیطهای داخل ساختمان و بیرون ساختمان از دسته بندیهای این محصول است.

معرفی برندهای سیستم اعلان حریق

سیستم اعلان حریق ماویلی

شرکت ماویلی تولید کننده رنج کامل محصولات اعلام حریق، تشخیص گاز و کنترل پنل های اطفاء حریق است و نیز دارای گواهینامه های LPCB برای محصولات سیستم های آدرس پذیر بوده و در لیست برندهای مورد تایید سازمان آتش نشانی تهران نیز قرار دارد.

نماینده رسمی برند سیستم اعلام حریق ماویلی در ایران، شرکت مبنا ساز هوشمند می باشد که جهت اطلاعات بیشتر در خصوص این برند و قیمت محصولات اعلام حریق ماویلی می توانید به وبسایت شرکت مبنا سازه هوشمند مراجعه کنید. همچنین در ویدئوی زیر قابلیت های فنی این برند مورد بررسی قرار گرفته است.

تست سیستم اعلام حریق

معتبرترین و رایج ترین استاندارد های سیستم های اعلان حریق، BS و NFPA می باشند که در خصوص نصب، راه اندازی و نگهداری سیستم های مذکور به طور مفصل توضیحاتی را ارائه می نمایند.

نصب و راه اندازی سیستم های اعلان حریق بر اساس استاندارد بایستی توسط نفرات ذی صلاح اجرا شده که دارای تخصص و تجربه کافی در این خصوص باشند و بصورت اصولی و مطابق با استاندارد و بر اساس جداول مندرج در آن این امر را انجام دهند.

به نظر شما نحوه تحویل گرفتن پروژه از پیمانکاران چگونه بایستی باشد؟

برخی از پروژه های بزرگ شامل بیش از 500، 1000 و یا بیش از چند هزار قطعه می باشند! به نظر شما چه تعداد از این قطعات را بایستی تست نمود تا این اطمینان حاصل شود که سیستم به درستی نصب شده و عملکرد قابل اعتمادی دارد؟

به نظر شما زمانی که تست رندوم صورت می گیرد، آیا این اطمینان در خصوص صحت عملکرد کلیه قطعات وجود دارد؟

استاندارد NFPA 72 جواب این سوال که در ایران به طور مبهم و اغلب شرکت ها بر اساس تجربه به آن پاسخ می دهد را به صراحت اعلام می کند!

در استاندارد NFPA 72 در خصوص نحوه ی تست سیستم اعلان حریق در فصل 14 توضیحات کاملی ارائه می گردد، از این رو در ادامه به ارائه مطالبی در این خصوص می پردازیم.

بر اساس بند 14.4.1.1 کلیه تجهیزاتی که در یک سیستم اعلان حریق برای اولین بار نصب می گردند بایستی 100% مورد تست قرار گیرند. این بند بدان معناست که تست رندومی برای تحویل وجود نداشته و بایستی کلیه قطعات مورد تست قرار گیرند. در این فصل در خصوص نحوه ی تست و مدت زمان تست و سرویس و نگهداری توضیحاتی ارائه می گردد، همچنین جداولی وجود دارد که بر اساس نوع تجهیز مدت زمان بین هر تست را تشریح می نماید.

بسیاری از پیمانکاران به علت زمان بر بودن و زحمت انجام این کار، اطلاعاتی در مورد حق و حقوق کارفرما به ایشان ارائه نمی دهند تا هر چه زود تر تحویل پروژه را انجام داده و صورت وضعیت های مالی خود را به جریان بیاندازند، این امر باعث عدم کشف نواقص پروژه شده و در واقع فرصت را برای به وجود آمدن حوادث فراهم می آورد. حریق ممکن است در هر گوشه ای از یک ساختمان شکل گرفته و پیشرفت نماید، عدم کشف به موقع حریق باعث هدر رفت زمان برای افراد حاضر در منطقه و اطفاء آن می گردد. زمانی که حریق گسترش یابد به حدی خواهد رسید که دیگر قابل کنترل نبوده و خسارات غیر قابل جبرانی را به وجود می آورد و همه این ها ناشی از عدم توجه به تست یک قطعه الکترونیکی کوچک می باشد.

بنابراین در اولین گام کلیه کارفرمایان و دست اندرکاران پروژه های اعلام حریق باید به این نکته توجه کافی داشته باشند که برای تست اولیه در زمان تحویل پروژه، کلیه تجهیزات سیستم اعلان حریق بدون استثنا می بایست مورد تست و بازرسی قرار گیرند تا از صحت عملکرد تمامی آنها اطمینان حاصل شود. ممکن است انجام این چنین تستی در برخی از پروژه ها چند روز به طول انجامد و در برخی دیگر شاید تا چندین هفته هم ادامه یابد. کارفرمایان می بایست از پیمانکاران اعلام حریق بخواهند که در زمان برآورد هزینه، هزینه مربوط به انجام چنین تستی را نیز در پیشنهادات مالی خود در نظر بگیرند تا در زمان تحویل پروژه عذری برای انجام ندادن تست کامل نداشته باشند.

این اطمینان را به شما می دهیم که حتی اگر بزرگترین و معتبرترین شرکتهای اعلام حریق دنیا هم اجرای پروژه شما را به دست گیرند، باز هم در زمان تست، به مشکلات و موارد زیادی برخواهید خورد که می تواند تاثیر بسیار منفی بر عملکرد سیستم اعلام حریق نصب شده داشته باشد.